काठमाडौं, फागुन १० ।  गत वर्ष अगस्टमा अमेरिकामा चर्चित लेखक सलमान रुस्दीमाथि आक्रमण गर्ने आक्रमणकारी हादी मतरलाई इरानी फाउन्डेसनले पुरस्कृत गरेको छ । यस फाउण्डेशनले मतरलाई १ हजार वर्ग मिटर कृषि जग्गा दिने जनाएको छ । विशेष कुरा के छ भने यो पुरस्कार इरानको सरकारी टिभीमा घोषणा गरिएको हो ।

७५ वर्षीय सलमान माथि गत वर्ष अगस्टमा आक्रमण भएको थियो । त्यतिबेला उनी एउटा कार्यक्रममा सहभागी भएका थिए । २४ वर्षीय मतरले रुस्दीको पुस्तक द सैटानिक भर्सेसका कारण आफू दुखी भएको स्वीकार गरेका छन् । आक्रमणमा लेखक गम्भीर घाइते भएका थिए । उनको एउटा आँखा पनि गुमेको थियो । आक्रमणकारी शिया समुदायका हुन्, हाल उनी न्यूयोर्कको जेलमा छन् ।

रुस्दीलाई गत वर्ष अगस्टमा लाइभ कार्यक्रमका क्रममा २४ वर्षीय हादी मतरले आक्रमण गरेका थिए । मतरले घाँटीमा १०-१५ पटक छुरी प्रहार गरेका थिए । रुस्दीलाई हेलिकप्टरबाट अस्पताल लगिएको थियो । मतर कट्टरपन्थी शिया समूहसँग आबद्ध थिए। रुस्दीको घाँटी र पेटमा धेरै चोटहरू थिए। उनको शल्यक्रिया गरिएको छ । उनको एउटा आँखा सदाको लागि गुमेको छ ।

मतर माथि ज्यान मार्ने उद्योगको मुद्दा चलाइएको थियो । उनको सामाजिक सञ्जाल खाताले उनी शिया अतिवाद र इरानको इस्लामिक रिभोलुसनरी गार्ड कोरसँग सहानुभूति राखेको खुलासा गरेको छ। मतरको जन्म क्यालिफोर्नियामा भएको थियो, तर त्यसपछि न्यूजर्सीमा सरे, उनीसँग नक्कली ड्राइभिङ लाइसेन्स पनि भेटिएको थियो ।

मुस्लिम परम्परामा लेखिएको उपन्यास ‘द सैटानिक भर्सेस’लाई लिएर सलमान विवादमा फसेका थिए । इरानका धार्मिक नेता आयतोल्लाह खोमेनीले सन् १९८९ मा उनी विरुद्ध फतवा जारी गरेका थिए । आक्रमण त्यहीसँग जोडिएको थियो । तर, एक इरानी कूटनीतिज्ञले भने-हाम्रो आक्रमणसँग कुनै सरोकार छैन ।

रुस्दीले आफ्नो दोस्रो उपन्यास ‘मिडनाइट्स चिल्ड्रेन’बाट पहिचान पाएका थिए। उनले धेरै पुस्तकहरू लेखे। यसमा द जगुआर स्माइल, द मूर्स लास्ट से, द ग्राउन्ड बिनिथ हर फीट र शालिमार द क्लाउन समावेश छन्। धेरै जसो ‘द सैटानिक भर्सेस’ को बारेमा चर्चा भयो।

‘द सैटानिक भर्सेस’ सलमान रुस्दीको चौथो उपन्यास थियो। यो उपन्यास भारत र विश्वका धेरै देशहरूमा प्रतिबन्धित छ। यो १९८८ मा प्रकाशित भएको थियो। रुस्दीमाथि पैगम्बर मोहम्मदको अपमान गरेको आरोप लागेको थियो ।

'द सैटानिक' भर्सेसका जापानी अनुवादक हितोशी इगाराशीको हत्या भएको थियो भने इटालियन अनुवादक र नर्वेजियन प्रकाशक माथि पनि आक्रमण भएको थियो। रुस्दीको प्रशंसा गरेको भन्दै भारतीय मूलकी महिला लेखिका जैनब प्रियामाथि पनि दक्षिण अफ्रिकामा आक्रमण भएको थियो । आक्रमणकारीले प्रियाको घाँटीमा छुरी हानेका थिए । अनुहारमा इँटा प्रहार गरिएको थियो । गत वर्ष एक अन्तर्वार्तामा रुस्दीलाई आफ्नो जीवन अहिले कस्तो चलिरहेको छ भनेर सोध्दा उनले भनेका थिए, 'जान दिनुहोस्, मैले आफ्नो जीवन जिउनुपर्छ ।'

रुस्दी विवाहको मामिलामा पनि चर्चामा रहे, उनले ४ विवाह गरिसकेका छन् । उनी जन्मेको केही समयपछि बेलायत गएका थिए । उनले आफ्नो प्राइमरी इङ्गल्याण्डको रग्बी स्कूलमा गरे, पछि क्याम्ब्रिज विश्वविद्यालयबाट इतिहासमा स्नातक गरे। लेखक बन्नुअघि उनले विज्ञापन एजेन्सीहरूमा प्रतिलिपि लेखकको रूपमा पनि काम गरेका थिए।

रुस्दी करिब १० वर्ष देखि प्रहरीको सुरक्षामा थिए । सन् १९९८ मा तत्कालीन इरानी राष्ट्रपति मोहम्मद खतमीले भनेका थिए, 'हामी अब रुस्दीको हत्यालाई समर्थन गर्दैनौं । तर, फतवा अझै फिर्ता भएको छैन।'  रुस्दीले यसबारे एउटा संस्मरण ‘जोसेफ एन्टोन’ पनि लेखेका छन् । त्यसयता रुस्दी न्यूयोर्कमा आरामदायी जीवन बिताइरहेका थिए।