काठमाडौं, माघ २०। नेपालको राजधानी काठमाडौंको आदिवासी जनजाति बसोबास गर्ने नेवा समुदायकी महिला हुन् भन्ने भन्ने पहिचान गर्न सबैभन्दा सजिलो उपाय उनीहरुको हाकु पटासी पहिरन हो । हाकु पटासी एउटा कालो साडी हो भनेर पनि चिन्न सकिन्छ। यो नेवा महिलाहरूले लगाउने धेरै परम्परागत र व्यापक रूपमा परिचित लुगाहरू मध्ये एक हो। नेवा समुदाय काठमाडौं उपत्यकाका आदिवासी हुन्। बुनाई गर्ने उपत्यकाको प्रमुख उद्योग भएको समयदेखि यहाँ बसोबास गर्दै आएको छ। धेरै मानिसहरूले स्वयम् ह्यान्डलुमहरू र स्थानीय रूपमा उत्पादित कपडाहरू, व्यक्तिगत प्रयोग र बिक्रीको लागि बनाउने गर्दछन्।  

स्थानीय रूपमा लगाइने लुगाहरूमध्ये, हाकु पटासी  विशेष गरी नेवा समुदायका ज्यापु  समुदायका महिलाहरूले लगाउने साधारण पहिरन हो । आज पनि पहिरनले हाम्रो समाजमा बिशेष ध्यान आकर्षण गर्दछ। अहिले पनि केहि नारीहरू बिशेष अवसर जस्तै न्युह दया भिन्तुना (Newari New Year), गुठिको भोज तथा तिहारको बेला यो पहिरन लगाउने गर्दछन्।  

हाकु पटासी सेटका केहि किसिमहरु 
१) हाकु पर्सि (सारी)
रातो किनारा भएको लामो कालो कपडा शरीरको तल्लो आधा वरिपरि बेरिएको छ। हाकु पटासीको लागि तपाईलाई पेटीकोट चाहिँदैन, अन्य साडीहरू भन्दा फरक हुन्छ । सामान्यतया यो लगभग चार मिटर लामो हुन्छ।  

२) जनी वा पटुका 
यो लामो सेतो कपडा हो, जो बेल्ट जस्तै कम्मर वरिपरि बेरिएको हुन्छ । यसले सारीलाई ठाउँमा राख्छ।

३) भोटो वा चोलो 
परम्परागत रूपमा यो अगाडिको दायाँ र बायाँ छेउमा चार कुनामा बाँधिएको दुई ओभरल्यापिङ (overlapping) फ्ल्यापहरू भएको फुल-स्लिभ ब्लाउज हो। यसलाई नेपाल भाषामा मिशा लान (महिलाले लगाउने लुगा) पनि भनिन्छ। यो सामान्यतया कपासबाट बनेको सादा कालो वा डट कालो कपडाको हुन्छ।

४) गा वा शल 
पोशाक पूरा गर्न एक गा वा शल लगाउँछन्। यसलाई लगाउने तरिका शलको बाहिर एक हात (सामान्यतया दायाँ) ले छातीमा विकर्ण रूपमा बेर्ने गर्दछन् ।

५) सचिका 
यो तीन खण्डहरू भएको रातो धागो हो। कपाल लामो देखाउनका लागि महिलाहरूले आफ्नो कपाल बेर्छन् र बीचबाट सचिका लगाउँछन्। 

६) चकटी लका (Slippers made out of cloth )
सामान्यतया स्थानीय रूपमा बनाइएको रातो चप्पलको जोडीसँग जोडिएको हुन्छ, जसलाई चक्की लका (मखमली कपडाले बुनेको जुत्ता) वा भम्चा लका  (दुलहीहरूले लगाउने जुत्ता) भनिन्छ। 

हाकु पटासीको पहिरनमा नेवारी गरगहना पनि लगाउने गरिन्छ। यी हुन् केहि परम्परागत गहनाहरु :
लुन्सवान : टाउकोको बीचमा लगाइने सुनको गहना वा हेडगियर
तायो : सुनौलो, आयतकार वा अंडाकार लकेट भएको सुनको लकेट।
टिकमा : यो टाउकोको छेउमा लगाइने गहना त्रिभुज जस्तै आकारको जालीको ढाँचामा बनेको गहना हो ।
भीमपुमा : ठूला कोरल रत्नहरू मिलेर बनेको हार, सामान्यतया रातो हुन्छ।  
कल्ली : खुट्टाको वरिपरि लगाइने चंकी चाँदीको एङ्कलेटको एक जोडी हो। हाकु पटासी घुँडाको लम्बाइभन्दा अलि-अलि लामो हुने भएकाले यसले पहिरनलाई अझ आकर्षक देखाउँछ ।